Geçen hafta vitiligo tedavisi için doğal seçenek olan PİGMERİSE’ı detaylı şekilde anlatınca vitiligonun beyaza çalan gerçeklerini konuşmak bu haftaya kaldı. Hastaların yaşamını gerek psikolojik gerek otoimmün yönden etkileyen VİTİLİGO neymiş hep beraber bakalım.
Vitiligo'yu Anlamak: Nedenleri, Aşamaları ve İlişkili Otoimmün Durumlar
Vitiligo, derideki melanositleri kademeli olarak etkileyen, pigmentasyonun azaldığı yamalı alanların gelişmesine yol açan yaygın bir otoimmün hastalıktır. Sıklıkla yüzde ve vücudun diğer görünen kısımlarında görülür. Tipik olarak genç bireylerde başlar ve yaşam boyu devam eder. Vitiligo, ırk veya cinsiyete bakılmaksızın dünya nüfusunun yaklaşık %0,5 ila %2'sini etkileyen yaygın bir durumdur.
Ayrıca, vitiligolu bireyler ve yakın aile üyelerinin tiroid hastalığı, tip 1 diyabet, pernisiyöz anemi, romatoid artrit, Addison hastalığı ve lupus gibi diğer otoimmün durumları yaşama olasılığı daha yüksektir.
Vitiligo'nun Evreleri
Vitiligo genel olarak iki faza ayrılır: aktif faz ve kararlı faz.
Aktif faz sırasında, bağışıklık sistemi melanositlere saldırır, melanin üretimini engeller ve depigmente lekelerin ortaya çıkmasına neden olur. Bu faz tipik olarak güneşe maruz kalma ile şiddetlenir ve yaklaşık 3-4 ay sürer.
Kararlı fazda, bağışıklık sistemi melanositlere saldırısını durdurur. Bu aşamada, güneşe maruz kalma faydalı olma eğilimindedir ve yaklaşık 9 ay sürer.
Her aşama için belirtilen farklı tedaviler vardır.
Aktif Faz İçin Tedaviler
Topikal kortikosteroidler (TCS) genellikle tek başına veya fototerapi veya diğer topikal ajanlarla kombinasyon halinde birinci basamak tedavi olarak kullanılır. Reçete edilen TCS örnekleri arasında betametazon dipropiyonat, klobetazol dipropiyonat ve mometazon furoat yer alır. Sistemik kortikosteroidler, özellikle erken kullanıldıklarında hastalığın ilerlemesini durdurabilir ve repigmentasyonu destekleyebilir. Bazı durumlarda, tam repigmentasyon meydana gelebilir.
Takrolimus ve pimekrolimus, tek başına veya fototerapi ile birlikte kullanılabilen alternatif tedavilerdir. Topikal steroidler kadar etkilidirler ancak daha güvenli bir profilleri vardır. Topikal takrolimus, melanosit büyümesini uyarır ve TNF-α seviyelerini düşürerek repigmentasyonu destekler. Özellikle yüz ve boyunda etkilidir ve fototerapi veya kapatıcı pansumanlarla birlikte kullanılabilir.
Kalsipotriol, özellikle göz kapakları gibi tedavisi zor alanlarda TCS ile birlikte kullanıldığında etkilidir. Kalsipotriolün fototerapi ile birlikte kullanılmasının avantajı net değildir.
Vitiligo bir otoimmün hastalık olmasına rağmen, immünosüpresif tedaviler önemli faydalar göstermemiştir. Metotreksat ile iyileşme gösteren izole vaka raporları vardır. Çalışmalar vitiligo olmayan hastalara kıyasla daha düşük bir risk bulduğundan, vitiligo'nun melanom ve melanom dışı cilt kanserlerine karşı koruyucu bir etki sağladığı görülüyor.
Stabil Faz İçin Tedaviler
Dar bant-ultraviyole B (NB-UVB) fototerapi, vitiligo için etkili bir tedavi olarak ortaya çıkmıştır. Monoterapi olarak veya topikal veya sistemik ajanlarla kombinasyon halinde kullanılabilir. Kesin etki mekanizması bilinmemektedir, ancak fototerapinin saç folikülü içindeki melanositleri uyarırken iltihabı azalttığına inanılmaktadır. Çalışmalar, fototerapi kesildikten bir yıl sonra hastaların yaklaşık %80'inde yeniden pigmentasyonun devam ettiğini göstermiştir. Fototerapi, lokalize vitiligo ve pediatrik hastalar için uygun olan bir excimer lazer (308 nm) kullanılarak da uygulanabilir.
Birincil veya idame tedavisi olarak fototerapinin bir başka faydası da evde uygulanabilmesidir. Vitiligo için fototerapi genellikle haftada 2 ila 3 kez yapılır ve ev tabanlı tedavi, hastaların bu tür tedavi programlarına uymasını kolaylaştırabilir ve dolayısıyla potansiyel olarak sonuçları iyileştirebilir.
Reaktif oksijen türleri (ROS), vitiligo gelişiminde rol oynar. Karabiberde bulunan bir bileşen olan piperin, oksidatif stresi azaltma ve repigmentasyonu destekleme yeteneği açısından incelenmiştir. Tek başına veya UVR tedavisi ile kombinasyon halinde piperinin topikal uygulaması, vitiligo gibi hipopigmentasyon bozukluklarının tedavisinde etkinlik göstermiştir. Diğer tedavilerin aksine piperin DNA ile etkileşime girmez ve melanom riskini artırmaz.
Pigmerise® ile tedavi, hastalığın tüm evrelerinde idealdir.
Detaylı bilgi için egitim@galenikecza.com.tr ‘ye e-posta atabilirsiniz.
Özellikle sorulan formüllerin klinik çalışmaları yazı dizimizde görmek veya merak ettiğiniz formüllerin hazırlanışlarını öğrenmek istiyorsanız bize egitim@galenikecza.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
Sağlıkla kalın…
Ecz. Gaye KARAATA
Galenik Ecza Pazarlama Direktörü
*** Bu yazıda geçen formüller ve bütün majistraller doktor tarafından reçete edilip eczacı tarafından FARMA KALİTE HAM MADDELER ile eczane laboratuvarında hazırlanmalıdır. Tavsiye niteliğinde değildir.
Referanslar:
Amerikan Dermatoloji Akademisi (American Academy of Dermatology)Alikhan A, Felsten LM, et al. “Vitiligo: A comprehensive overview Part I. Introduction, epidemiology, quality of life, diagnosis, differential diagnosis, associations, histopathology, etiology, and work-up.” J Am Acad Dermatol. 2011 Sep;65(3):473-91.
Bae JM, Lee RW. “365-nm narrowband Wood's lamp for vitiligo and hypopigmentation disorders.” J Am Acad Dermatol. 2020 Oct;83(4):e283-4.
Cavalié M, Ezzedine K, et al. “Maintenance therapy of adult vitiligo with 0.1% tacrolimus ointment: a randomized, double blind, placebo-controlled study.” J Invest Dermatol. 2015 Apr;135(4):970-4.
Evans A. ““The potential FDA approval of multiple JAK inhibitors could offer new treatment options for dermatology patients.” Dermatol World. 2021 May;21(5):30-6.
Felsten LM, Alikhan A, et al. “Vitiligo: A comprehensive overview Part II: Treatment options and approach to treatment.” J Am Acad Dermatol. 2011 Sep;65(3):493-514.
Grimes PE. “Vitiligo.” In: Taylor and Kelly’s Dermatology for Skin of Color. (second edition). McGraw Hill, USA, 2016:341-8.
Nahhas AF, Braunberger TL, et al. “Update on the Management of Vitiligo.” Skin Therapy Lett. 2019 May;24(3):1-6.
Rodrigues M, Ezzedine K, et al. “Vitiligo Working Group. New discoveries in the pathogenesis and classification of vitiligo.” J Am Acad Dermatol. 2017 Jul;77(1):1-13.
Rosmarin D, Passeron T, et al. “TRuE-V Study Group. Two phase 3, randomized, controlled trials of ruxolitinib cream for vitiligo.” N Engl J Med. 2022 Oct 20;387(16):1445-55.
Silpa-Archa N, Griffith JL, et al. “Long-term follow-up of patients undergoing autologous noncultured melanocyte-keratinocyte transplantation for vitiligo and other leukodermas.” J Am Acad Dermatol. 2017 Aug;77(2):318-27.
U.S. Food and Drug Administration. “FDA approves topical treatment addressing repigmentation in vitiligo in patients aged 12 and older.” Page last updated 7/19/2022. Last accessed 5/11/2023.
