İnsan vücudunda doğal, bağımlılık yapmayan ağrı kesici mekanizma keşfedildi

Leeds Üniversitesi’nin bulduğu doğal peptit mekanizması, bağımlılık riski olmayan yeni nesil ağrı tedavilerinin kapısını aralayarak kronik ağrı için umut vadediyor.

cumhuriyet.com.tr/

Leeds Üniversitesi liderliğinde yürütülen yeni bir araştırma, insan vücudunun kendi içinde opioid benzeri ancak bağımlılık riski olmayan doğal bir ağrı bloke etme sistemi barındırdığını ortaya koydu. Bilim adamlarına göre bu keşif, kronik ağrı tedavisinde çığır açabilir ve opioid bağımlılığını azaltabilecek yeni ilaçların geliştirilmesinin önünü açabilir.

Araştırmada, vücudun benzodiazepin benzeri doğal peptitler üreterek belirli sinir uçlarındaki ağrı sinyallerini baskılayabildiği tespit edildi. Omurilik gangliyonlarında ortaya çıkan bu peptitlerin yalnızca çevresel sinir sisteminde etkili olduğu, bu nedenle opioidlerde görülen uyku hali, bilinç bulanıklığı ve bağımlılık riskinin oluşmadığı belirlendi.

AĞRIYI KAYNAĞINDA BASTIRAN GÜVENLİ MEKANİZMA

Çalışmanın yürütücüsü Leeds Üniversitesi’nden Prof. Nikita Gamper, mevcut ağrı kesicilerin sınırlılıklarına dikkat çekerek şunları söyledi:

“Opioidler hâlâ en güçlü ağrı kesiciler ancak bağımlılık açısından en risklileri. Daha güvenli alternatiflere ihtiyaç var.”

Ekip, sinir hücreleriyle ilişkili belirli glial hücrelerin doğal olarak benzodiazepin benzeri bir peptit salgıladığını ve bu yapının ağrı sinyallerini taşıyan sinirlerin aktivitesini azaltarak beyne ulaşan ağrı miktarını düşürdüğünü keşfetti. Mekanizmanın kan-beyin bariyerini aşmaması nedeniyle sedasyon ve bağımlılık riski oluşturmaması, yöntemi özellikle güvenli kılıyor.

KRONİK AĞRIYA YENİ TEDAVİ UMUDU

Ağrı tedavisi uzmanı Dr. Ganesan Baranidharan, bulguların önemine vurgu yaparak “Kronik ağrı, sağlık hizmetlerinin en büyük sorunlarından biri. Uzun süreli opioid ve sinir ilaçları ciddi yan etkilere neden olabiliyor. Bu araştırma yeni ve güvenli bir tedavi kapısı açabilir” dedi.

Kronik ağrı dünya genelinde her üç kişiden birini etkiliyor ancak yan etkisi düşük tedavi seçenekleri oldukça sınırlı.

YENİ NESİL İLAÇLARIN YOLU AÇILIYOR

Journal of Clinical Investigation’da yayımlanan çalışma, yalnızca periferik sinirlere etki eden, beyne ulaşmayan ve bağımlılık riski taşımayan yeni ağrı kesicilerin geliştirilebileceğini gösteriyor. Bu potansiyel ilaçların:

Beyne etki etmeyeceği

Bağımlılık riski oluşturmayacağı

Sedasyona yol açmayacağı

Ağrıyı kaynağında baskılayacağı

belirtildi.

Prof. Gamper ve ekibi, bu mekanizmayı temel alan yeni tedavi yöntemleri geliştirmek amacıyla 3,5 milyon sterlinlik yeni bir fon aldı. Beş yıl sürecek projede nöropatik ağrıya ilişkin biyolojik işaretleyiciler incelenecek.

ULUSLARARASI İŞ BİRLİĞİYLE GELEN KEŞİF

Araştırma, Leeds Üniversitesi’nin yanı sıra Çin’deki Hebei Tıp Üniversitesi ve Cincinnati Üniversitesi’nin ortak çalışmasıyla gerçekleştirildi. Ekipler, daha önce bağımsız yürüttükleri deneylerde benzer sonuçlara ulaştıklarını fark ederek güçlerini birleştirdi. Çalışmanın ortak yazarlarından Prof. Xiaona Du, “Aynı sonuca ulaştığımızı gördüğümüzde bunun peşinden gitmemiz gerektiğini anladık” dedi.

SONUÇ

Bu keşif, vücudun sinir sisteminde saklı doğal bir ağrı kontrol mekanizmasını gün yüzüne çıkarıyor. Bulgular doğrulanır ve klinik tedavilere dönüşürse, gelecekte opioidlerin yerini alabilecek, güvenli ve bağımlılık yapmayan yeni ağrı kesiciler geliştirilmesi mümkün olabilir.

Kaynak: https://www.cumhuriyet.com.tr/saglik/insan-vucudunda-dogal-bagimlilik-yapmayan-agri-kesici-mekanizma-kesfedildi-2453156



Dosya

Özgür Köşe

Dünyada Eczacılık

Sektörel Bakış

Çepeçevre

Kültür Sanat