“DERİDEN İLAÇ ABSORBSİYONU”
Derinin çok katmanlı olduğunu ve her katmanın kendine has özellikleri olduğunu görmüştük. Hücre canlılığından keratin miktarına kadar farklılık gösteren yapılara sahipti.
Peki deriye uygulanan bir topikal ilaç deriden nasıl geçer? Neye göre geçer?
Öncelikle derinin yapısı ve durumu, madde iletiminde önemli bir rol oynamaktadır.
Deri, doğal olarak maddeleri dışarıda tutmak için tasarlanmış bir organımızdır. Ancak ilaç absorbisyonunu etkileyen tek faktör de değildir. İlaç absorbsiyonunda ilaç molekülünün özellikleri de önemli rol oynar:
Ciltteki enzimatik aktivite de ilaç emiliminde etkilidir. Hem dermatolojik hem transdermal formülasyonlarda ön-ilaçlar (produrglar) tasarlanırken de bu enzimatik aktiviteler göz önüne alınır. En çok çalışılan kutanoz reaksiyonlardan biri de steroidlerin (estron, estradiol etc) birbirine dönüşümüdür. Ciltle ilgili metabolizma çok çeşitli olsa da, metabolize olan bileşiklerin oranı, absorbe edilen bileşiklerin yaklaşık %2-5’i olacak kadar düşüktür.
Deriden penetrasyon ile permeasyon arasındaki fark önemlidir.
Dermal penetrasyon, cildin dış katmanından epidermise geçişini ifade eder. Burada kan dolaşımına madde geçiş zorunluluğu yoktur.
Dermal permeasyon ise cildin, benzer veya farklı yapıdaki bütün katmanlarını geçişini ifade eder. Böylece etkin madde dolaşıma ulaşabilir.
Yazı dizimizin bir sonraki bölümü mevsim itibariyle “LEKE” olacak.
Leke (hiperpigmentasyon) tedavisini kişiye özel sunmak için en çok reçete edilen formülleri de ilerleyen yazılarımızda paylaşacağız.
Özellikle sorulan formüllerin klinik çalışmaları ve hazırlanışlarını yazı dizimizde görmek istiyorsanız bize egitim@galenikecza.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
Sağlıkla kalın…
Ecz. Gaye KARAATA Ecz. Gülce Erişmiş
Galenik Ecza Pazarlama Direktörü Majistral Teknik Uzmanı
- Schaefer H., Redelmeier T.E. (2001) Skin Penetration. In: Rycroft R.J.G., Menné T., Frosch P.J., Lepoittevin JP. (eds) Textbook of Contact Dermatitis. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-662-10302-9_11.
- Zsikó, Stella & Csányi, & Kovács, Anita & Budai-Szűcs, & Gácsi, Attila & Berkó, Szilvia. (2019). Methods to Evaluate Skin Penetration In Vitro. Scientia Pharmaceutica. 87. 19. 10.3390/scipharm87030019.
- Tuncer Değim. Deriden Emilim ve Deriye Uygulanan Yarı Katı Preparatlar. Modern Farmasötik Teknoloji. Bölüm 18. http://e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/tebakademi/modern_farmasotk/20.pdf
- Kuswahyuning, Rina & Grice, Jeffrey & Moghimi, Hamid & Roberts, Michael. (2015). Formulation Effects in Percutaneous Absorption. 10.1007/978-3-662-45013-0_9.
- Heather A.E. Benson, Adam C. Watkinson. Transdermal and Topical Drug Delivery: Principles and Practice. Copyright © 2012 by John Wiley & Sons, Inc. All rights reserved.
- Prof.Dr. Özgen Özer, Doç. Dr. Evren Homan GÖKÇE, Doç. Dr. Sinem Yaprak KARAVANA, Doç. Dr. İpek EROĞLU. Kozmetoloji Kitabı. Ege Üniversitesi Yayınları Eczacılık Fakültesi Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı, 4. Baskı, 2018. ISBN 978-605-338-116-7.
- Prof Dr. Özgen Özer, Prof Dr Işık Özgüney. Farmasötik Teknoloji I. Ege Üniversitesi Yayınları Eczacılık Fakültesi Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı, 3. Baskı, İzmir 2017. ISBN 978-605-338-249-2.
