“Covid-19 salgını bitti uyuz salgını bitemedi” dediğimiz bir dönem yaşarken 6 Şubat’ta tüm ülkemizi sarsan deprem gerçeğiyle karşılaştık. Mesleğimiz adına gurur duyduğum bir organizasyonla halka en yakın sağlık danışmanı olduğumuzu bir kere daha göstermiş olduk. Afetten bir kaç gün sonra uyuz vakalarının artması ile de majistralin önemini bir kere daha hissettik.
Sistemik olarak İvermektin mi topikal olarak kükürt, benzil benzoat, permethrin, peru balsamı mı derken, ülkemizin dört bir yanından yüzlerce eczacımız afet bölgesine uyuz Majistralleri başta olmak üzere bir çok majistral çözüm gönderdiler.
Bilindiği üzere uyuz salgını yaklaşık 4 yıllık bir geçmişe sahip afet ile birlikte oldukça artış gösterdiği ve göçten dolayı tüm ülkeyi etkisi altına alma riski de bir gerçek. Bu sebeple uyuza biraz daha yakından bakmak istedik.
UYUZ NEDİR?
Sarcoptes Scabiei var Hominis adı verilen bir parazit türünün sebep olduğu, geceleri ve özellikle sıcaklık artışıyla birlikte artan kaşıntı, irritasyon ve veziküller ile karakterize bulaşıcı bir deri hastalığıdır. Özellikle el ve parmak aralarında görülse de yüz, avuç içi ve ayak tabanı gibi vücudun çeşitli kısımlarında da görülebilmektedir. Çok bulaşıcı bir hastalık olduğu için hastayla yakın temasta bulunanlara da proflaktik tedavi uygulanması gerekir.
UYUZDAN KORUNMA
Uyuz, çok bulaşıcı bir hastalık olduğu için hastaya yaklaşım ve hijyen oldukça önemlidir. Çamaşırlar da dahil olmak üzere kıyafetler, havlu ve çarşaf gibi kişiye doğrudan temas eden eşyalar çamaşır makinesinde 50°C’nin üzerinde bir sıcaklıkta yıkanmalı ve ardından 3-4 gün boyunca ağzı kapalı, plastik bir poşette saklanmalıdır. Hasta ile doğrudan temas halinde olan ve bir arada yaşayan kişilerin de tedaviye alınması gerekmektedir. Hijyen kurallarına dikkat edilmediğinde ise parazit, kumaşların dikişlerine yerleşebilir ve orada yeni konakçıya bulaşmayı bekleyebilir. Böylece kişi, ilaçlarla kendi vücudundaki parazitlerden kurtulsa bile düzenli olarak temizlenmeyen giysi ya da çarşaf gibi malzemelerden geçen parazitlerle tekrar tekrar hasta olur, parazit kullanılan ilaçlara direnç kazanır, direnç kazanan parazit hastanın yakın temasta bulunduğu kişilere yayılır ve salgın çığ gibi direnç kazanarak büyür. Özellikle “Norveç Uyuzu” da denilen “Kabuklu Uyuz” vakalarında çok kısa süreli temaslar bile hastalığın bulaşması için yeterlidir ve zaten tedavide esas zorlu kısım bu tip dirençli parazitler nedeniyle yaşanır.
UYUZ TEDAVİSİ
Uyuzda kaşıntı çok şiddetli ise oral ya da topikal antihistaminiklerin kaşıntı geçene dek kullanılması önerilmektedir. Eğer egzamatize olgu varsa günde 2 kez topikal kortikosteroid kullanılabilir. Ciddi olgularda kabuklar yok olup tedavinin bir kürü tamamlandıktan sonra ikinci kez tedavi kürüne başlanabilir.
UYUZA GELENEKSEL MAJİSTRAL ÇÖZÜMLER
1-%10 KÜKÜRT, VAZELİN
Kükürt 10k
*Sıvı Vazelin 2k – 5k
*Katı Vazelin 88k – 85k
*2/88 Vazelin oranı modern majistral yöntemi için, 5/85 vazelin oranı geleneksel majistral yöntemi için geçerlidir.
Preparat Tipi: Merhem
NOT: Modern majistral yöntemiyle hazırlanan formülasyon cilde tatbik edildiğinde yumuşak, homojen ve pürüzsüz hissettirmesine karşın geleneksel majistral yöntemiyle hazırlanan formülasyon cilde uygulandığında pürüzlü bir his yaratabilir.
Saklama Koşulları: Oda sıcaklığında, 15-25°C, ağzı kapalı pomat kutusunda ışıktan uzakta saklayınız.
2- PERU BALSAMI %10, KÜKÜRT %10, VAZELİN
Peru balsamı 20 g
Çöktürülmüş kükürt 20 g
Hint yağı 20 g
Vazelin 140 g
Preparat Tipi: Merhem
Saklama Koşulları: Oda sıcaklığında saklayınız.
Not: Çocuklarda kükürtün %5’e düşürülmesi önerilir.
2-PERU BALSAMI %10, VAZELİN
Peru balsamı 20 g
Hint yağı 20 g
Vazelin 140 g
Preparat Tipi: Merhem
Saklama Koşulları: Oda sıcaklığında saklayınız
3-%25’LİK BENZİL BENZOAT LOSYON
Benzil benzoat 250 ml
Trietanol amin 5 g
Stearik Asit 20 g
Saf Su qs. 1000 ml
Preparat tipi: Losyon
Formülasyondaki benzil benzoat oranı doktor tarafından hastanın yaşına ve kilosuna göre uygun şekilde revize edilmelidir.
4-SULU PUDRA LOSYONU
Çöktürülmüş kükürt 10 g
Talk 20 g
Çinko oksit 20 g
Gliserin 20 g
Metil selüloz 25 cP 1 g
Saf su 100 g
Preparat Tipi: Losyon
Hesaplamalar: Formülasyonun toplam ağırlığı 171 g’dır. Ne kadar hazıranmak isteniyorsa maddeler tek tek oranlanmalıdır.
Modern veya Geleneksel tüm formüllerde Farma Kalite ham madde kullanımının önemine ilişkin eski yazılarımıza bakabilir ve elinizdeki ham maddelerin farma Kalite olup olmadığını aşağıdaki linkten analiz belgesini inceleyerek kontrol edebilirsiniz.
https://galenikecza.com.tr/p/analiz-belgesi-msds
Bir sonraki yazımızda UYUZ ve MODERN MAJİSTRAL FORMÜLLERİNE değineceğiz. Bu vesile ile Modern Majistral bazlarını biraz daha tekrarlamış olacağız
Özellikle sorulan formüllerin klinik çalışmaları yazı dizimizde görmek veya merak ettiğiniz formüllerin hazırlanışlarını öğrenmek istiyorsanız bize egitim@galenikecza.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
Sağlıkla kalın…
Ecz. Gaye KARAATA
Galenik Ecza Pazarlama Direktörü
*** Bu yazıda geçen formüller ve bütün majistraller doktor tarafından reçete edilip eczacı tarafından FARMA KALİTE HAM MADDELER ile eczane laboratuvarında hazırlanmalıdır. Tavsiye niteliğinde değildir.
KAYNAKLAR
Uyuzlu Hastaya Yaklaşım; Ayşegül YOLASIĞMAZ ÜNVER, Nevin TURGAY; Türkiye Parazitoloji Dergisi, TürParazitoloji Derneği, 30 (1): 78-83, 2006, http://parazitoloji.dergisi.org/pdf/pdf_TPD_61.pdf.
Bitlenme ve Uyuz Tedavisinde Yeni Yaklaşımlar, Önem Kazanan Repellentler; Metin KORKMAZ, Ege Üniversitesi TıpFakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, İZMİR, ANKEM Derg 2009;23(Ek 2):228-232.
Parfitt K, Martindale W. Martindale: The Complete Drug Reference. 37th ed. London: Pharmaceutical Press; 2011.
Allen LV. The Art, Science, and Technology of Pharmaceutical Compounding. 4th ed. Washington, DC: American Pharmacists Association; 2012
United States Pharmacopeia (USP). USP 36. Rockville, MD: United States Pharmacopeia Convention; 2013.
Council of Europe. Pharmaceutical preparations. European Pharmacopoeia. 8th ed. Strasbourg: Council of Europe; 2014.Difficult-to-treat scabies: oral ivermectin. Evidence summary [ESUOM29]. NICE: National Institute Care and Excellence. Published: 18 March 2014.
Elmogy M, Fayed H, Marzok H, Rashad A. Oral ivermectin in the treatment of scabies. Int J Dermatol. 1999
Dec;38(12):926-8. doi: 10.1046/j.1365-4362.1999.00865.x. PMID: 10632775.
Lindane (persistent organic pollutant) in the EU; Policy Department C: Citizents’ Rights and Constitutional Affairs;European Parliament.
Permethrin; PubChem, NIH: National Library of Medicine.
RxMediaPharma İnteraktif İlaç Bilgi Kaynağı.
Avrupa Farmakopesi 8.0
Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Teknoloji Pratik Notları
United States. Navy Department. Bureau of Medicine and Surgery. Handbook of the Hospital Corps, United StatesNavy.1930.
https://books.google.com.tr/books?id=PGPE28wWDIkC&lpg=PA256&ots=aRdVSJH7cj&dq=peru%20balsam%20petrolatum%20scabies%20preparation&hl=tr&pg=PA256#v=onepage&q=peru%20balsam%20petrolatum%20scabies%20preparation&f=false
Benzyl benzoate lotion. Essencial Drugs, Medecins Sans Fronteirs.
https://medicalguidelines.msf.org/viewport/EssDr/english/benzyl-benzoate-lotion-16687167.html
İnternet Tıbbına bir Alt Dal Doğdu! 
